Baranówka

Ziemie tworzące dziś sołectwo Baranówka przez wieki stanowiły integralną część Luborzycy. Początki Baranówki jako odrębnej miejscowości związane są najprawdopodobniej z wydarzeniami, które miały miejsce w pierwszych latach XX wieku. Wówczas to majątek ziemski w Luborzycy, którego częścią były ziemie dzisiejszej Baranówki został częściowo rozparcelowany, zapewne za zgodą jego ówczesnego właściciela Władysława Wielopolskiego. Parcelację tę z powodzeniem przeprowadził Józef Amouraux senior. W roku 1904 zakupił on na obszarze dzisiejszej Baranówki 90 mórg ziemi ornej wraz z drewnianym dworkiem folwarcznym. W latach późniejszych Józef Amouraux senior, poprzez kolejne zakupy, powiększył swój majątek, tak że w roku 1916 liczyło on 121 mórg ziemi ornej.

W latach dwudziestych XX wieku Józef Amouraux senior przeprowadził w Baranówce znaczne inwestycje. Około 1920 roku wybudowano w Baranówce nowoczesny, mechaniczny młyn, który przez wiele kolejnych dziesięcioleci służył mieszkańcom nie tylko tej miejscowości. Z kolei w latach 1923 - 1926 wybudowano nowy, murowany dwór. W okresie międzywojennym dzisiejsza Baranówka uzyskała status odrębnego sołectwa. Liczyła wówczas (dane z roku 1925 r.) 306 mieszkańców i 43 budynki mieszkalne. Po śmierci Józefa Amouraux seniora w 1936 r. majątek w Baranówce przejął jego syn, Józef Amouraux junior. Zarządzał nim do września 1939 r., kiedy to został powołany do służby wojskowej. Po klęsce wrześniowej, udał się na emigrację do Francji, gdzie wstąpił do formowanego tam Wojska Polskiego. Podczas II wojny światowej majątkiem zarządzała siostra Józefa Maria, która powróciła do Baranówki z Warszawy, gdzie od 1937 roku pracowała najpierw jako asystent, a potem adiunkt w Katedrze Uprawy i Hodowli Warzyw Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. W październiku 1939 roku Maria wyszła za mąż za ziemianina Jana Kozłowskiego dzierżawcę majątków w Makocicach i Nadzowie. Aż do tragicznej śmierci męża rozstrzelanego przez Niemców w Krakowie, podczas zbiorowej egzekucji przy ulicy Botanicznej 27 maja 1944 roku Maria i Józef Kozłowscy aktywnie współpracowali z ruchem oporu,jak również wspierali profesorów krakowskiego uniwersytetu, dostarczając im pomoc żywnościową. W 1945 roku majątek w Baranówce został przejęty przez władze komunistyczne, a Maria Kozłowska wraz z dwójką dzieci przeniosła się do Krakowa, gdzie wróciła do pracy naukowej, najpierw na Uniwersytecie Jagiellońskim, a od roku 1953 w Wyższej Szkole Rolniczej (dziś Uniwersytet Rolniczy). Pod koniec roku 1969, skutkiem podjętych wobec niej represji politycznych, została pozbawiona pracy i usunięta z uczelni. Wydarzenia te miały zapewne związek z działalnością jej syna Macieja Kozłowskiego (ur. w Luborzycy 12 stycznia 1943 r.), znanego alpinisty i historyka, skazanego przez władze komunistyczne w lutym 1970 roku na trzy lata więzienia za dostarczanie do Polski paryskiej „Kultury” w tzw. procesie taterników. Po zmianach ustrojowych lat 1989-1990, już w III Rzeczypospolitej Maciej Kozłowski pełnił m.in. dyrektora departamentu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, wiceministra spraw zagranicznych oraz ambasadorem RP w Izraelu.

Pochodzenie nazwy Baranówka, zgodnie z zachowanymi przekazami ustnymi mieszkańców może nawiązywać do jej położenia. Były to tereny pastwiskowe, położone w dużej części na pagórkach wznoszących się w kierunku Kocmyrzowa. Prawdopodobnie początkowo tereny te określane były mianem „podbarania”, w nawiązaniu do swojego położenia względem szczytu tego swoistego pogórza określanego jako „Baran”, gdzie w XIX wieku znajdowało się austriacko – rosyjskie przejście graniczne.

Dzisiaj w Baranówce swoją siedzibę ma gminne Centrum Kultury i Promocji w Kocmyrzowie-Luborzycy wraz z Gminna Biblioteka Publiczna w Kocmyrzowie-Luborzycy , w miejscowości funkcjonuje także min. Koło Gospodyń Wiejskich, oraz Klub Piłkarski wraz z akademią Szkółka Piłkarska Ekler Baranówka o zasięgu gminnym i z ponad 130 zawodnikami!

W sąsiedztwie znajduje się staw wraz ze ścieżką rekreacyjną i miejsce aktywności zewnętrznej dla dzieci i dorosłych, oraz boisko sportowe z niedawno wybudowaną szatnią dla sportowców.

Ponadto przez miejscowość przebiega trasa kolejowa, a sama miejscowość chętnie wybierana jest jako miejsce zamieszkania dla nowych mieszkańców. Na chwilę obecną Baranówka liczy 1045 zameldowanych mieszkańców.